หน้าฝนมาแล้ว! อันตรายที่หลายคนมองข้าม

ช่วงเดือนพฤษภาคมถึงตุลาคมของทุกปีในประเทศไทย เป็นช่วงฤดูฝนที่หลายคนต้องเผชิญกับสภาพอากาศเปียกชื้น ฝนตกหนัก น้ำท่วมขัง และปัญหาการเดินทางที่ยากลำบาก แต่คุณรู้หรือไม่ว่า น้ำขังที่ดูเหมือนเป็นเพียงความรำคาญในชีวิตประจำวัน อาจซ่อนอันตรายร้ายแรงที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคุณได้?

จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข พบว่าในช่วงฤดูฝนของทุกปี มีผู้ป่วยด้วยโรคที่เกี่ยวข้องกับน้ำท่วมขังเพิ่มสูงขึ้นกว่า 30% โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีปัญหาน้ำท่วมซ้ำซาก หรือพื้นที่เขตเมืองที่มีระบบระบายน้ำไม่ดีพอ

บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับ 5 โรคอันตรายที่มากับน้ำและความชื้นในช่วงหน้าฝน พร้อมวิธีป้องกันและดูแลตัวเองอย่างถูกต้อง โดยเฉพาะเรื่องการเลือกรองเท้าหน้าฝนที่เหมาะสม เพื่อให้คุณผ่านฤดูฝนนี้ไปได้อย่างปลอดภัยและมีสุขภาพดี

"น้ำสกปรกเพียงแค่ 1 แอ่ง อาจเป็นแหล่งแพร่เชื้อโรคได้มากกว่า 10 ชนิด และส่งผลกระทบต่อผู้คนได้หลายร้อยคน หากไม่มีการป้องกันที่ดีพอ" - กรมควบคุมโรค

1. โรคน้ำกัดเท้า (Immersion Foot Syndrome)

อาการน้ำกัดเท้าคืออะไร?

โรคน้ำกัดเท้า หรือที่เรียกในทางการแพทย์ว่า Immersion Foot Syndrome เป็นภาวะที่ผิวหนังบริเวณเท้าถูกน้ำหรือความชื้นเป็นเวลานาน ทำให้ผิวหนังอ่อนนุ่ม เกิดการหลุดลอก เปื่อย และเป็นแผลได้ง่าย มักพบในผู้ที่ต้องเดินลุยน้ำหรือสวมรองเท้าเปียกชื้นเป็นเวลานาน โดยเฉพาะในช่วงน้ำท่วม

อาการที่พบบ่อย:

• ผิวหนังที่เท้าเหี่ยวย่น ซีดขาว นุ่มเละ
• รู้สึกชา คัน แสบร้อน หรือเจ็บบริเวณเท้า
• ผิวหนังลอกเป็นขุย หรือแตกเป็นรอยแยก
• บางรายอาจมีแผลเปื่อย มีน้ำเหลืองไหล
• เสี่ยงต่อการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน

สาเหตุหลัก:

สาเหตุหลักของอาการน้ำกัดเท้าคือการที่เท้าอยู่ในสภาวะเปียกชื้นเป็นเวลานานเกินไป ทำให้ผิวหนังดูดซับน้ำมากเกินไป เกิดการอ่อนตัวของผิวหนัง นำไปสู่การถลอกและแตกง่าย เมื่อผิวหนังเกิดรอยแยก เชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในน้ำสกปรกหรือน้ำขังจะเข้าสู่ผิวหนังได้ง่ายและก่อให้เกิดการติดเชื้อ

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดอาการรุนแรงขึ้น:

• สวมรองเท้าที่ไม่ระบายอากาศ เช่น รองเท้าบูทยาง หรือรองเท้าผ้าใบที่เปียกชื้น
• เท้าลุยน้ำสกปรกหรือน้ำขังบนท้องถนน
• ไม่เปลี่ยนถุงเท้าหรือรองเท้าที่เปียกในทันที
• ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน หรือมีภูมิต้านทานต่ำ

2. โรคเลปโตสไปโรซิส หรือโรคฉี่หนู

โรคฉี่หนู อันตรายที่มากับน้ำท่วม

โรคฉี่หนู หรือ โรคเลปโตสไปโรซิส (Leptospirosis) เป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนที่มีอันตรายถึงชีวิตได้ เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Leptospira ที่อยู่ในปัสสาวะของหนูและสัตว์อื่นๆ เมื่อฝนตกหนักและเกิดน้ำท่วมขัง ปัสสาวะของหนูที่ปนเปื้อนเชื้อจะถูกชะล้างลงสู่แหล่งน้ำ

การติดเชื้อเกิดเมื่อคนเดินลุยน้ำที่มีเชื้อนี้ โดยเชื้อจะเข้าสู่ร่างกายผ่านแผลเปิด รอยถลอก หรือเยื่อเมือกต่างๆ เช่น เยื่อบุตา จมูก หรือปาก สถิติจากกรมควบคุมโรค พบว่าในช่วงน้ำท่วมของทุกปี จะมีผู้ป่วยโรคฉี่หนูเพิ่มขึ้นกว่า 40% เมื่อเทียบกับช่วงปกติ

อาการของโรคฉี่หนู:

• ระยะเริ่มต้น (4-7 วันหลังติดเชื้อ): มีไข้สูงกะทันหัน ปวดศีรษะรุนแรง ปวดกล้ามเนื้อโดยเฉพาะบริเวณน่องและต้นขา ตาแดง
• ระยะรุนแรง (หากไม่ได้รับการรักษา): ตัวเหลือง ตาเหลือง (ภาวะดีซ่าน) ไตวาย เลือดออกในปอด อาจเสียชีวิตได้

กลุ่มเสี่ยงต่อโรคฉี่หนู:

ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อโรคฉี่หนู ได้แก่:

• ผู้ที่อาศัยในพื้นที่น้ำท่วมขัง
• ชาวนา ชาวสวน คนทำงานในฟาร์มสัตว์
• คนที่ต้องเดินลุยน้ำท่วมขังเป็นประจำ
• ผู้ที่มีแผลเปิดบริเวณเท้าและขา แล้วต้องสัมผัสกับน้ำท่วมขัง

การป้องกันที่ดีที่สุดคือ หลีกเลี่ยงการลุยน้ำท่วมขัง โดยเฉพาะเมื่อมีบาดแผลที่เท้าหรือขา และสวมรองเท้าบูทยางที่ปกป้องเท้าได้มิดชิดเมื่อจำเป็นต้องเดินในพื้นที่น้ำท่วม

3. โรคตาแดง (โรคตาอักเสบจากแบคทีเรีย)

ตาแดงจากน้ำสกปรก อันตรายที่มองข้ามไม่ได้

โรคตาแดง หรือ เยื่อบุตาอักเสบ (Conjunctivitis) เป็นโรคที่พบบ่อยในช่วงหน้าฝน โดยเฉพาะเมื่อน้ำสกปรกหรือน้ำขังกระเด็นเข้าตา สามารถเกิดได้จากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัสที่อยู่ในน้ำที่มีการปนเปื้อน

ในช่วงน้ำท่วม น้ำที่ขังอยู่ตามถนนหรือพื้นที่ต่างๆ มักมีการปนเปื้อนของสิ่งสกปรก เชื้อโรค และสารเคมีต่างๆ ซึ่งเมื่อกระเด็นเข้าตาจะทำให้เกิดการระคายเคืองและติดเชื้อได้

อาการของโรคตาแดงจากแบคทีเรีย:

• ตาแดง เคืองตา รู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมในตา
• มีขี้ตาสีเหลืองหรือสีเขียว ปริมาณมาก
• ตาแฉะ น้ำตาไหล
• อาจมีอาการปวดตา สู้แสงไม่ได้
• ตาบวม หนังตาบวมแดง

การป้องกันโรคตาแดงในหน้าฝน:

การป้องกันโรคตาแดงจากน้ำสกปรกหรือน้ำท่วมขัง ทำได้โดย:

• หลีกเลี่ยงการให้น้ำกระเด็นเข้าตา
• สวมแว่นตาป้องกันเมื่อต้องเดินทางในพื้นที่น้ำท่วมขัง
• ไม่ใช้มือสกปรกหรือเปียกน้ำขังมาสัมผัสบริเวณตา
• รักษาความสะอาดของมือด้วยการล้างมือบ่อยๆ
• หากน้ำสกปรกกระเด็นเข้าตา ให้รีบล้างตาด้วยน้ำสะอาดทันที

หากเริ่มมีอาการตาแดง มีขี้ตาเยอะผิดปกติ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ถูกต้อง ไม่ควรซื้อยาหยอดตารักษาเอง เพราะอาจไม่ตรงกับเชื้อที่เป็นสาเหตุและทำให้อาการรุนแรงขึ้นได้

4. โรคไข้เลือดออก

น้ำขัง แหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย

ฤดูฝนเป็นช่วงที่มีการระบาดของโรคไข้เลือดออกมากที่สุด เนื่องจากน้ำขังตามภาชนะต่างๆ เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ที่ดีของยุงลาย ซึ่งเป็นพาหะนำโรคไข้เลือดออก แม้แต่น้ำขังในรองเท้าที่ตากไว้กลางแจ้งในหน้าฝนก็เป็นแหล่งวางไข่ของยุงลายได้

ข้อมูลจากกรมควบคุมโรค พบว่าผู้ป่วยไข้เลือดออกในประเทศไทยมีมากกว่า 100,000 รายต่อปี และเพิ่มสูงขึ้นในช่วงฤดูฝน โดยเฉพาะในเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม

อาการของโรคไข้เลือดออก:

• ระยะแรก (1-3 วัน): ไข้สูงเฉียบพลัน ปวดศีรษะรุนแรง ปวดกระบอกตา ปวดกล้ามเนื้อและกระดูก (ไข้กระดูกหัก)
• ระยะวิกฤต (วันที่ 3-7 ของไข้): ไข้ลดลง แต่เป็นระยะอันตราย อาจมีเลือดออกตามผิวหนัง เลือดกำเดาไหล ช็อคจากการรั่วของพลาสมา
• ระยะฟื้นตัว: หากผ่านระยะวิกฤตได้ อาการจะดีขึ้น แต่อาจอ่อนเพลียอีกระยะหนึ่ง

การป้องกันโรคไข้เลือดออกในหน้าฝน:

การป้องกันโรคไข้เลือดออกทำได้โดยการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย:

• กำจัดน้ำขังในภาชนะรอบบ้าน เช่น ยางรถยนต์เก่า กระถางต้นไม้ จานรองกระถาง
• ปิดฝาภาชนะเก็บน้ำให้มิดชิด
• เปลี่ยนน้ำในแจกันดอกไม้ทุก 7 วัน
• ใส่ทรายอะเบทในภาชนะที่มีน้ำขังที่ไม่สามารถเทออกได้
• สวมเสื้อผ้าแขนยาว กางเกงขายาว ใช้ยากันยุง
• นอนในมุ้งหากพักอาศัยในบริเวณที่มียุงชุกชุม

หลังฝนตก ควรตรวจสอบและเทน้ำที่ขังในภาชนะต่างๆ รอบบ้านทันที รวมถึงรองเท้าที่วางไว้นอกบ้าน เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย

5. โรคระบบทางเดินอาหาร

ท้องเสีย อาหารเป็นพิษ ภัยเงียบในหน้าฝน

ช่วงหน้าฝนมักพบการระบาดของโรคระบบทางเดินอาหาร เช่น อุจจาระร่วงเฉียบพลัน (ท้องเสีย) และอาหารเป็นพิษ เนื่องจากอาหารและน้ำดื่มมีโอกาสปนเปื้อนเชื้อโรคได้ง่าย โดยเฉพาะในพื้นที่น้ำท่วม ทั้งจากน้ำฝนที่ชะล้างสิ่งสกปรกลงสู่แหล่งน้ำ และความชื้นที่เอื้อต่อการเจริญเติบโตของเชื้อโรค

เชื้อก่อโรคที่พบบ่อยในหน้าฝน ได้แก่:

• เชื้อแบคทีเรีย เช่น อีโคไล (E. coli), ซัลโมเนลลา (Salmonella), ชิเกลลา (Shigella)
• เชื้อไวรัส เช่น โรต้าไวรัส, โนโรไวรัส
• เชื้อปรสิต เช่น อมีบา, จิอาร์เดีย

อาการของโรคระบบทางเดินอาหาร:

• ท้องเสีย ถ่ายเหลว อาจมีมูกหรือเลือดปน
• ปวดท้อง เกร็งท้อง
• คลื่นไส้ อาเจียน
• มีไข้ อ่อนเพลีย
• ในรายที่รุนแรง อาจมีภาวะขาดน้ำ ชัก หมดสติ

การป้องกันโรคระบบทางเดินอาหารในหน้าฝน:

การป้องกันโรคทางเดินอาหารในช่วงหน้าฝนทำได้โดย:

• รับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ๆ หลีกเลี่ยงอาหารค้างคืน
• ล้างมือให้สะอาดก่อนรับประทานอาหารและหลังเข้าห้องน้ำ
• ดื่มน้ำสะอาด หรือน้ำที่ต้มสุกแล้ว
• ล้างผักผลไม้ให้สะอาดก่อนรับประทาน
• หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารจากร้านที่ไม่สะอาด หรือในพื้นที่น้ำท่วมขัง
• ปรุงอาหารให้สุกทั่วถึง โดยเฉพาะเนื้อสัตว์

ในพื้นที่น้ำท่วม ควรระมัดระวังเป็นพิเศษเรื่องอาหารและน้ำดื่ม เนื่องจากมีโอกาสปนเปื้อนเชื้อโรคสูง

วิธีป้องกันโรคจากน้ำขังอย่างมีประสิทธิภาพ

การป้องกันโรคจากน้ำขังในช่วงหน้าฝนเป็นสิ่งสำคัญที่ทุกคนควรให้ความใส่ใจ ด้วยการปฏิบัติตามคำแนะนำดังนี้:

1. การป้องกันร่างกายไม่ให้สัมผัสน้ำขัง

• สวมรองเท้าที่เหมาะสม: เลือกใช้รองเท้ากันน้ำหรือรองเท้าบูทยางเมื่อต้องเดินในพื้นที่มีน้ำขัง
• สวมถุงเท้า: ควรสวมถุงเท้าที่สะอาดและแห้ง เพื่อลดการเสียดสีและป้องกันเท้าสัมผัสกับน้ำโดยตรง
• สวมกางเกงขายาว: ป้องกันไม่ให้น้ำสกปรกกระเด็นมาโดนผิวหนัง
• หลีกเลี่ยงการลุยน้ำขัง: หากไม่จำเป็น ไม่ควรเดินลุยน้ำขังโดยเฉพาะเมื่อมีบาดแผลที่เท้าหรือขา

2. การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล

• ล้างเท้าให้สะอาด: ทันทีที่สัมผัสน้ำขัง ควรล้างเท้าด้วยสบู่และน้ำสะอาด แล้วเช็ดให้แห้ง
• เปลี่ยนถุงเท้าและรองเท้า: เมื่อเปียกชื้น ควรเปลี่ยนทันที ไม่ควรใส่รองเท้าหรือถุงเท้าที่เปียกชื้นเป็นเวลานาน
• ล้างมือบ่อยๆ: โดยเฉพาะก่อนรับประทานอาหารและหลังสัมผัสน้ำขัง
• ดูแลบาดแผล: หากมีบาดแผล ควรทำความสะอาดและปิดแผลให้มิดชิดก่อนออกจากบ้าน
• อาบน้ำทันที: หลังจากเดินลุยน้ำหรือถูกฝนเปียก ควรอาบน้ำทำความสะอาดร่างกายทันที

3. การป้องกันในพื้นที่อยู่อาศัย

• กำจัดแหล่งน้ำขัง: เพื่อป้องกันการเพาะพันธุ์ของยุงลาย
• ทำความสะอาดบ้าน: ให้แห้งและสะอาด ลดความชื้นในบ้าน
• เก็บรองเท้าไว้ในที่แห้ง: ไม่ควรวางรองเท้าไว้นอกบ้านในที่ที่ฝนอาจตกลงมาได้
• ใช้ยากันยุง: ในบ้านเพื่อป้องกันยุงลาย

4. การป้องกันเมื่อต้องออกนอกบ้านในวันฝนตก

• พกร่ม หรือสวมเสื้อกันฝน: เพื่อไม่ให้เปียกฝน
• เตรียมถุงเท้าและรองเท้าสำรอง: เผื่อกรณีที่ต้องเปลี่ยน
• หลีกเลี่ยงพื้นที่มีน้ำท่วมขัง: โดยเฉพาะน้ำขังที่อยู่นิ่งเป็นเวลานาน
• พกเจลล้างมือแอลกอฮอล์: สำหรับทำความสะอาดมือเมื่อไม่สามารถล้างมือด้วยสบู่ได้

เลือกรองเท้าอย่างไรให้รอดพ้นจากโรคหน้าฝน?

การเลือกรองเท้าหน้าฝนที่เหมาะสมเป็นหนึ่งในวิธีป้องกันโรคที่มากับน้ำและความชื้นที่มีประสิทธิภาพที่สุด ต่อไปนี้คือแนวทางในการเลือกรองเท้าที่เหมาะสมสำหรับหน้าฝนที่จะช่วยป้องกันปัญหาสุขภาพเท้าได้:

ประเภทของรองเท้าที่เหมาะกับหน้าฝน

1. รองเท้าบูทยาง (Rain Boots):
   • ข้อดี: กันน้ำได้ดีมาก ป้องกันเท้าและขาส่วนล่างจากน้ำขัง
   • เหมาะสำหรับ: พื้นที่น้ำท่วมขังระดับสูง หรือต้องเดินในพื้นที่น้ำท่วม
   • คำแนะนำ: ควรสวมถุงเท้าที่ดูดซับเหงื่อได้ดีร่วมด้วย และควรถอดบูทเมื่อไม่จำเป็นต้องใช้ เพื่อให้เท้าได้ระบายอากาศ
2. รองเท้ากันน้ำ (Waterproof Shoes):
   • ข้อดี: น้ำไม่สามารถซึมผ่านเข้าไปในรองเท้า แต่ยังคงระบายอากาศได้ดีกว่ารองเท้าบูทยาง
   • เหมาะสำหรับ: การใช้งานทั่วไปในช่วงฤดูฝน ถนนเปียก หรือฝนตกเบาๆ
   • คำแนะนำ: เลือกรองเท้าที่มีเทคโนโลยีกันน้ำแบบระบายอากาศได้ (Breathable Waterproof) เช่น Gore-Tex
3. รองเท้าแตะกันลื่น:
   • ข้อดี: แห้งเร็ว น้ำไม่ขัง เหมาะสำหรับใช้ในบ้านหรือพื้นที่ไม่มีน้ำขัง
   • เหมาะสำหรับ: ใส่ในบ้าน หรือสถานที่ที่ไม่มีน้ำขังสกปรก
   • คำแนะนำ: ควรเลือกแบบที่มีพื้นกันลื่น และไม่ควรใช้เดินลุยน้ำขังภายนอก
4. รองเท้าผ้าใบแบบกันน้ำ:
   • ข้อดี: สวมใส่สบาย เหมาะกับชีวิตประจำวัน แต่ยังมีคุณสมบัติกันน้ำ
   • เหมาะสำหรับ: การใช้งานทั่วไปในวันที่มีฝนตกเล็กน้อย
   • คำแนะนำ: เลือกรุ่นที่มีการเคลือบสารกันน้ำ และควรดูแลรักษาด้วยการฉีดสเปรย์กันน้ำเป็นระยะ

คุณสมบัติที่ควรมีในรองเท้าสำหรับหน้าฝน

• กันน้ำหรือทนน้ำ: ป้องกันไม่ให้น้ำซึมเข้าไปในรองเท้า
• ระบายอากาศดี: ช่วยลดความชื้นภายในรองเท้า ป้องกันการเกิดเชื้อรา
• พื้นกันลื่น: ลดความเสี่ยงในการลื่นล้มบนพื้นเปียก
• แห้งเร็ว: วัสดุที่แห้งเร็วจะช่วยลดโอกาสการเกิดเชื้อราและแบคทีเรีย
• ทำความสะอาดง่าย: สามารถล้างทำความสะอาดได้ง่าย โดยเฉพาะหลังจากเดินในน้ำขัง
• รูปทรงที่เหมาะสม: ไม่กดทับนิ้วเท้า มีพื้นที่ให้นิ้วเท้าขยับได้

ข้อควรระวังในการใช้รองเท้าหน้าฝน

• ไม่ควรสวมรองเท้าที่เปียกชื้น: รองเท้าที่เปียกควรตากให้แห้งก่อนนำมาใช้อีกครั้ง
• เปลี่ยนถุงเท้าเมื่อเปียกชื้น: ไม่ควรปล่อยให้เท้าอยู่ในถุงเท้าที่เปียกชื้นเป็นเวลานาน
• ทำความสะอาดรองเท้าหลังเดินลุยน้ำขัง: ช่วยกำจัดเชื้อโรคและสิ่งสกปรกที่อาจติดมาจากน้ำขัง
• ควรมีรองเท้ามากกว่าหนึ่งคู่: เพื่อสลับใช้ในกรณีที่รองเท้าคู่หนึ่งเปียกและยังไม่แห้ง
• หลีกเลี่ยงการใช้รองเท้าผ้าใบธรรมดาในน้ำท่วมขัง: เพราะจะดูดซับน้ำและแห้งยาก

การปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อเจอปัญหาน้ำกัดเท้า

หากคุณเริ่มสังเกตเห็นอาการน้ำกัดเท้า การปฐมพยาบาลเบื้องต้นที่ถูกต้องจะช่วยบรรเทาอาการและป้องกันไม่ให้อาการลุกลามจนกลายเป็นการติดเชื้อที่รุนแรง นี่คือขั้นตอนที่ควรทำเมื่อเริ่มมีอาการน้ำกัดเท้า:

ขั้นตอนการปฐมพยาบาลเบื้องต้นสำหรับอาการน้ำกัดเท้า

1. ทำความสะอาดเท้า:
   • ล้างเท้าด้วยน้ำสะอาดและสบู่อ่อนๆ
   • ใช้น้ำอุ่น (ไม่ร้อนเกินไป) จะช่วยทำความสะอาดได้ดียิ่งขึ้น
   • ทำความสะอาดบริเวณซอกนิ้วเท้าอย่างละเอียด
2. เช็ดเท้าให้แห้ง:
   • ใช้ผ้าสะอาดซับเบาๆ ไม่ควรถูแรงๆ
   • เช็ดให้แห้งสนิท โดยเฉพาะบริเวณซอกนิ้วเท้า
   • ผึ่งให้เท้าแห้งสนิทก่อนสวมถุงเท้าหรือรองเท้า
3. ทาสารช่วยฆ่าเชื้อ:
   • ใช้โพวิโดน-ไอโอดีน (Povidone-iodine) ทาบริเวณที่มีอาการ
   • หรือใช้แอลกอฮอล์ 70% เช็ดเบาๆ (อาจรู้สึกแสบเล็กน้อย)
   • รอให้แห้งสนิท
4. ทายารักษาน้ำกัดเท้า:
   • ทายาที่มีส่วนผสมของคลอไตรมาโซล (Clotrimazole) หรือมิโคนาโซล (Miconazole) ซึ่งเป็นยารักษาเชื้อรา
   • ทาบางๆ ให้ทั่วบริเวณที่มีอาการ
   • ทายาตามคำแนะนำบนฉลาก โดยทั่วไปมักทา 2-3 ครั้งต่อวัน
5. ให้เท้าได้พัก:
   • หลีกเลี่ยงการสวมรองเท้าที่อับชื้น
   • ควรเลือกรองเท้าแบบเปิดหรือรองเท้าแตะที่ระบายอากาศได้ดี
   • เมื่ออยู่บ้าน ควรปล่อยให้เท้าโล่ง ไม่ต้องสวมถุงเท้าหรือรองเท้า
6. สวมถุงเท้าสะอาด:
   • หากจำเป็นต้องสวมรองเท้า ให้ใช้ถุงเท้าที่ทำจากฝ้ายหรือวัสดุที่ระบายอากาศได้ดี
   • เปลี่ยนถุงเท้าวันละ 2-3 ครั้ง หรือทันทีที่มีเหงื่อออก
   • ซักถุงเท้าด้วยน้ำร้อนเพื่อฆ่าเชื้อ

การบรรเทาอาการคันและแสบจากน้ำกัดเท้า

• แช่เท้าในน้ำเกลือ: ผสมเกลือ 1 ช้อนโต๊ะในน้ำอุ่น 1 ลิตร แช่เท้า 15-20 นาที จะช่วยลดอาการอักเสบและฆ่าเชื้อ
• แช่เท้าในน้ำผสมน้ำส้มสายชู: ผสมน้ำส้มสายชูขาว 1 ส่วนกับน้ำ 4 ส่วน แช่เท้า 10-15 นาที ช่วยปรับสภาพ pH ของผิวหนัง
• ประคบเย็น: ใช้ผ้าเย็นหรือแผ่นเจลเย็นประคบ จะช่วยบรรเทาอาการคันและอักเสบ
• ทายาแก้คัน: ใช้ยาทาที่มีส่วนผสมของไฮโดรคอร์ติโซน (Hydrocortisone) ความเข้มข้นต่ำ เพื่อลดอาการคันและอักเสบ (ใช้ตามคำแนะนำบนฉลากเท่านั้น)

เมื่อไหร่ควรไปพบแพทย์?

แม้ว่าโรคที่พบในหน้าฝนหลายอย่างจะสามารถป้องกันได้และบางอาการสามารถดูแลรักษาด้วยตนเองได้ในเบื้องต้น แต่มีบางสถานการณ์ที่จำเป็นต้องพบแพทย์โดยเร็ว เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต

สัญญาณอันตรายที่ควรรีบไปพบแพทย์ทันที:

สำหรับโรคน้ำกัดเท้า:

• มีไข้ร่วมกับอาการน้ำกัดเท้า
• มีหนองไหลจากบริเวณที่เป็น
• มีอาการปวดรุนแรง หรือบวมแดงกระจายออกไป
• มีเส้นแดงลากขึ้นจากบริเวณที่เป็น (อาจบ่งชี้ถึงการติดเชื้อในกระแสเลือด)
• อาการไม่ดีขึ้นภายใน 3-5 วันหลังการรักษาด้วยตนเอง
• ผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวานหรือมีภูมิคุ้มกันบกพร่อง

สำหรับโรคฉี่หนู:

• มีไข้สูงหลังจากเดินลุยน้ำท่วมขังมา 1-2 สัปดาห์
• ปวดศีรษะรุนแรง ปวดกล้ามเนื้อโดยเฉพาะบริเวณน่อง
• ตาแดง ตัวเหลือง ตาเหลือง
• ปัสสาวะน้อยลงหรือมีสีเข้มผิดปกติ
• มีจุดเลือดออกตามผิวหนัง
• มีอาการคลื่นไส้ อาเจียนรุนแรง

สำหรับโรคตาแดง:

• อาการไม่ดีขึ้นหรือแย่ลงใน 2-3 วัน
• มีอาการปวดตารุนแรง
• มีการมองเห็นที่เปลี่ยนแปลงไป เช่น มองเห็นภาพซ้อน หรือมองเห็นไม่ชัด
• มีอาการไวต่อแสงมาก
• มีการบวมรอบๆ ตาอย่างรุนแรง

สำหรับไข้เลือดออก:

• มีไข้สูงต่อเนื่องเกิน 2 วัน
• มีอาการปวดท้องรุนแรง
• อาเจียนบ่อยหรือมีเลือดปนในอาเจียน
• มีเลือดออกตามผิวหนัง เลือดกำเดาไหล หรือเลือดออกตามไรฟัน
• มีอาการกระสับกระส่าย หรือซึม
• หลังไข้ลดแล้วยังมีอาการอ่อนเพลียมาก

สำหรับโรคทางเดินอาหาร:

• ท้องเสียต่อเนื่องเกิน 2 วัน
• มีเลือดปนในอุจจาระ
• มีไข้สูงร่วมกับอาการท้องเสีย
• มีอาการขาดน้ำ เช่น กระหายน้ำมาก ปัสสาวะน้อย ผิวแห้ง ซึม
• อาเจียนรุนแรงจนไม่สามารถรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำได้

สรุป: หน้าฝนอยู่อย่างปลอดภัย ไกลโรค

หน้าฝนในประเทศไทยนำมาทั้งความชุ่มฉ่ำและความท้าทายด้านสุขภาพ โดยเฉพาะโรคต่างๆ ที่มากับน้ำและความชื้น อย่างไรก็ตาม ด้วยความรู้และการป้องกันที่เหมาะสม คุณสามารถผ่านพ้นฤดูฝนนี้ได้อย่างปลอดภัยและมีสุขภาพดี

สิ่งสำคัญที่ควรจำและนำไปปฏิบัติ:

• เลือกรองเท้าให้เหมาะกับสภาพอากาศ: รองเท้ากันน้ำหรือรองเท้าบูทเมื่อจำเป็น
• รักษาความสะอาดของเท้า: ล้างเท้าและเช็ดให้แห้งทันทีหลังสัมผัสน้ำขัง
• หลีกเลี่ยงการลุยน้ำขัง: โดยเฉพาะเมื่อมีบาดแผลที่เท้า
• จัดการกับน้ำขังรอบบ้าน: เพื่อลดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย
• รักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล: ล้างมือบ่อยๆ และระมัดระวังเรื่องอาหารและน้ำดื่ม
• รู้จักสัญญาณอันตราย: และรีบพบแพทย์เมื่อจำเป็น

การเตรียมความพร้อมและป้องกันตัวเองอย่างเหมาะสมในช่วงหน้าฝน ไม่เพียงช่วยปกป้องคุณจากโรคร้ายที่มากับน้ำเท่านั้น แต่ยังช่วยให้คุณสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติและมีความสุขตลอดฤดูฝนนี้ด้วย